شهرستان میانه مهد ادب و شعر  و هنر اساتیدی را تحویل ادبیات آذربایجان و ایران داده است که در خطه  آذربایجان کم نظیر و شاید بی نظیر باشند . با این که شهریار شیرین سخن را بهجت تبریزی نام نهاده اند اما منصفان ادب و شعر خوب میدانند  که زادگاه و پرورشگاه ذهن شهریار اطراف میانه روستای خشکناب بوده و آنجا که میگوید "ورزقاندان آرموت ساتان گلنده " منظور نه ورزقان تبریز بلکه ورزقان میانه است یا وقتی میگوید "حیدر بابا قره چمن جاداسی" همان جاده پر پیچ و خم میانه - قره چمن به تبریز  هست ، همان جاده ای که آوازه شهریار  را به تبریز میبرد .

اشعار ترکی استاد شهریار هم کاملا مشهود است که به لهجه میانه ای سروده شده است ... البته بحث اصلی در اینجا خود شهرستان میانه است که استعداد آفرین است و دامنش مهد ادب است و هنر ..

اما استاد دیگری از این خطه همپای شهریار قله های شعر نو را در مینورد و  اولین اشعار نو فارسی و ترکی را به نام خود ثبت میکند ... استادی از دیار شهرستان میانه و شهر ترک  که  در شهرستان میانه کمتر به ایشان پرداخته شده است و حتی در سایتی ادبی دیدیم که زادگاه ایشان را هم تبریز نوشته بودند که با اعتراض جمعی از کاربران مجبور به اصلاح شدند.  در ذیل زندگینامه ایشان را می آوریم.

زندگی

حبیب ساهر در اردیبهشت ماه ۱۲۸۲ هجری شمسی در ترک ( tark ) میانه به دنیاآمد و کودکی خردسال بود که همراه با پدر و مادرش به تبریز رفت. پدرش در آشوب‌های داخلی شهر تبریز در روزهای پیروزی انقلاب مشروطیت ، ناپدید شد و حبیب ، ازهمان کودکی طعم یتیمی را چشید. دوران دبیرستان را با محمدحسین شهریار هم‌مدرسه شد و به گمان بسیاری ، منظور شهریار از: « شهریارا بی حبیب خود نمی‌کردی سفر » ، ساهر بوده‌است.

بعد از دوران دبیرستان و مراودت ادبی با شهریار ، به کردستان رفت و در کار حساب و کتاب خوانین کرد به فعالیت پرداخت. آن گاه سر از استانبول درآورد و از دانشگاه این شهر درسال ۱۳۰۴ در ۲۲ سالگی لیسانس جغرافیا گرفت و از آن پس دوران چهل ساله معلمی و آفرینش ادبی او آغاز شد. او در روستاها و شهرهای آذربایجان ، قزوین و در واپسین سال‌ها در تهران معلمی کرد و تا اواسط دهه ۴۰ در این شغل باقی ماند.

ساهر ، داستان‌نویس و شاعری توانا بود. از او آثاری به سه زبان ترکی ، فارسی و فرانسوی منتشر شده‌است . هم‌زمان با تقی رفعت و قبل از ظهور نیما ، ساهر شعر نو فارسی سرود و سبک جدیدی را در شعر ترکی بنیان گذاشت ، و بدین‌گونه بود که عنوان « پدر شعر نو ترکی ایران » درمورد او به کار رفت.

اکنون در دانشکده‌های ادبیات ترکیه و جمهوری آذربایجان ، دانشجویان دوره‌های عالی ادبیات ترکی ، برای فارغ التحصیل شدن ، باید در کنار سایر دروس خود ، درسی سه واحدی به نام ساهر شناسلیق ( ساهرشناسی ) را هم بگذرانند. ظرایف ادبی اشعار ترکی ساهر ، همچون « حیدربابایا سلام  » شهریار ، آن چنان گسترده و غنی است ، که تاکنون قریب ۶ موضوع پایان نامه دوره دکترا و کارشناسی ارشد را به خوداختصاص داده‌است .

حبیب ساهر در ۲۴ آذر ۱۳۶۴هجری شمسی ، در تهران در گذشت. آرامگاه وی در بهشت زهرای تهران واقع شده‌است .

 

دست خط استاد حبیب ساهر

 

 

پدر شعر نو ترکی

عده‌ای ، به حق « ساهر » را پدر ادبیات نوین ترکی آذربایجان و در ایران و همراه ، همفکر و هم رای با « نیما » در پیدایش شعر نو فارسی دانسته اند. از اشعار ساهر ، سپیدی ، پیش از انتشار اشعار نیما در دست است. حتی ، او اشعاری از شارل بودلر فرانسوی را به صورت سپید به فارسی ترجمه کرده که در سال های اول قرن حاضر ( ۱۳۰۰ تا ۱۳۱۰ هجری شمسی ) در مطبوعات وقت به چاپ رسیده است البته این ، به غیر از قطعه های منظوم و منثور بسیار زیبایی است که ساهر ، از قرآن مجید به ترکی آذربایجانی بازگردانده است. در بین این قطعه های منظوم ، علاوه بر اشعاری با قوافی و قواعد ویژه اشعار مشرق زمین ( هجا و عروض ) ، اشعاری سپید و نیمایی هم می توان یافت.

سه شنبه 14 بهمن 1393
بؤلوملر :